Miazga i zapalenie miazgi
Często lekarze dentyści omawiając stan uzębienia lub plan leczenia używają terminu ,,miazga”. Jednak co dokładnie oznacza ta tajemnicza nazwa?
Miazga wypełnia wnętrze zęba, czyli komorę (wewnątrz korony zęba) i kanały (wewnątrz korzeni) zarówno zębów stałych, jaki i mlecznych. Jest to tkanka składająca się z komórek, włókien, naczyń i nerwów. Naczynia i nerwy wnikają do zęba przez otwór znajdujący się na końcu korzenia oraz łączą się z elementami układu nerwowego i krwionośnego zaopatrującymi całe ciało.
Główne funkcje miazgi:
a) odżywcza – bogata sieć naczyń krwionośnych dostarcza odpowiednią ilość tlenu i substancji odżywczych dla zęba,
b) czuciowa – bogate unerwienie daje możliwość rejestrowania bólu,
c) obronna – występowanie komórek układu odpornościowego, które reagują na obecność negatywnych bodźców,
d) regeneracyjna – obecność komórek zębinotwórczych (odontoblastów) daje możliwość tworzenia zębiny, która stanowi główną masę zęba.
Główne przyczyny zapalenia miazgi:
a) choroba próchnicowa – najczęstsza przyczyna,
b) złamanie całego zęba lub jego fragmentu,
c) przewlekłe urazy zębów – np. bruksizm (zgrzytanie zębami), nawykowe obgryzanie przedmiotów, źle dopasowane uzupełnienia protetyczne, zbyt intensywne leczenie ortodontyczne,
d) paradontoza, głębokie kieszonki dziąsłowe,
e) urazy termiczne i chemiczne,
f) zakażenia krwiopochodne – rzadka przyczyna. Powstaje w czasie występowania nie których chorób zakaźnych (np. grypa, płonica) i uogólnionych stanów zapalnych organizmu. Bakterie i ich toksyny, które krążą we krwi w czasie zakażenia, przedostają się również do naczyń wewnątrz zęba i powodują powstanie ogniska zapalnego w jego wnętrzu.
Jeżeli miazga zostanie wystawiona na bodźce przekraczające jej zdolności obronne, może dojść do powstania stanu zapalnego. Początkowo zmiany mogą być odwracalne. W sytuacji, gdy nie zostanie podjęte odpowiednie leczenie, istnieje ryzyko, że miazga ulegnie martwicy i gnilnemu rozpadowi.
Proces zapalny z zęba może także rozprzestrzenić się na otaczające tkanki, co czasem pro wadzi do powstania ropnia. Bakterie i toksyny z zęba mogą także przedostać się do krwiobiegu i rozprzestrzeniać się po całym ciele, wywołując stany zapalne w odległych narządach, takich jak serce czy stawy.
Charakterystycznym objawem towarzyszącym zapaleniu miazgi jest ból. Może on występować cały czas lub pojawiać się w odpowiedzi na bodziec. Często ma charakter pulsujący, bądź promieniujący np. do skroni czy ucha. Niestety, niekiedy proces zapalny może przebiegać długotrwale i bezobjawowo, co powoduje opóźnienie postawienia rozpoznania i podjęcia leczenia, co niekorzystnie wpływa na rokowanie. W związku z tym ważne jest, aby nie lekceważyć nawet sporadycznych dolegliwości i w przypadku ich wystąpienia niezwłocznie umówić się na wizytę stomatologiczną
Oprócz występowania dolegliwości bólowych i ropni, zaawansowanym procesom zapalnym z martwicą miazgi może towarzyszyć nieprzyjemny zapach z ust lub posmak, oraz prze barwienie zęba.
Leczenie miazgi zęba
Wybór metody leczenia zależy od stanu miazgi i zaawansowania procesu zapalnego. W przypadku wczesnego wykrycia stanu zapalnego leczenie może polegać na usunięciu szkodliwego bodźca i zabezpieczeniu zęba materiałem wspomagającym procesy gojenia miazgi.
Gdy stan zapalny jest nieodwracalny, niezbędne jest podjęcie leczenia kanałowego. Niekiedy, nie ma możliwości wykonania prawidłowego leczenia kanałowego lub szczelnej odbudowy (np. ząb jest już zbyt zniszczony). W takim przypadku zachodzi konieczność usunięcia zęba.
Stan zapalny miazgi zęba stanowi istotny problem zdrowotny, który może wpłynąć negatywnie nie tylko na jamę ustną, ale również na cały organizm. Aby uniknąć takiej sytuacji, istotne jest codzienne utrzymanie prawidłowej higieny jamy ustnej, odbywanie regularnych wizyt stomatologicznych oraz natychmiastowe reagowanie i leczenie wszelkich ubytków próchnicowych i zmian chorobowych.
